Ortahisar Kalesi

Orta Anadolu’da çok geniş bir alan için Kapadokya bölgesi tabiri söz konusu olmasına rağmen bölgedeki asıl yapıların görüldüğü yerler sınırlıdır. Öyle ki en yoğun görülen yerler Göreme, Ürgüp, Ortahisar ve Uçhisar bölgelerinde kendisini göstermektedir. Uçhisar Kalesi ile Kapadokya’nın en yüksek zemini oluşmuştur. Ancak bölgede mimari yapıları ile halen ayakta kalan Ortahisar’a ismini veren Ortahisar Kalesi tarihinden de bahsetmek gerekir. Öyle ki Ortahisar Kalesi bu yapılara ve Erciyes Dağı’nın manzarasına sahip ihtişamı ile bölgede misafirlerini karşılamaktadır.

Peri bacaları ile kayalıklarda bulunan yaşam alanları bölgenin marka değeri olmasına neden olmuştur. Öyle ki bura çok büyük bir alandır ve Dünya çapında marka olmasına neden olan bir çok unsur bulunmaktadır. Binlerce yıl buralarda medeniyet kuran topluluklar korkuları ve ihtiyaçlarını harmanlamış ve kendilerine yaşam alanları inşa etmişlerdir. Öyle ki peri bacalarının oyulmasındaki kolaylığın keşfi ile buradaki akarsular yaşama alanlarının kurulmasında en büyük etken olmuştur. Bunun yanında güvenlikleri de önem arz etmiş ve yeraltı şehirleri ile buralarda kaleler yapmışlardır. Kapadokya’nın en önemli iki kalesinden biri olan Ortahisar Kalesi bu yapılardan biri olmaktadır. Öyle ki Dünya’da eşi benzeri olmayan el oyması ile inşa edilen en önemli kale olma özelliği taşımaktadır.

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kasabası’nın Tarihi

Küçük bir yerleşim bölgesi olmasına rağmen Dünya çapında bir üne sahip olan Ortahisar Kasabası Ürgüp İlçesine bağlı bir yerdir. Öyle ki Göreme ile Ürgüp peri bacalarının en çok olduğu yerler olmaktadır. Bu çerçevede Ortahisar Kasabasının mimari yapısı bölgenin coğrafyasına uygun olarak oyma yapılar ile inşa edilmiştir. Bunun yanında oyma olarak inşa edilen Ortahisar Kalesi kasabanın manzarasına sahip olmaktadır. Bu kasabanın kuruluşunda Özbek Türkleri etkili olmuştur. Geçmişi 11. Yüzyıla kadar uzanan sürede buraya göçerek gelen Türkler Ortahisar’ı kendilerine yaşama bölgesi yapmışlardır. Kuruluşunda adı geçen Hibe dede ve sekiz kardeşinden bahsedilmektedir. Burada kardeşleriyle birlikte dokuz ev inşa eden Hibe dede ailesiyle buraya yerleşen ve burayı kuran kişiler olarak kayıtlara geçmiştir.

Onlarca medeniyetin hüküm sürdüğü Kapadokya’da her medeniyet bir öncekinin mimari yapısı ve kültürel özelliklerini taşımaktadır. Böylece günümüze kadar gelen farklı kültürlerin harmanladığı özelikleri ve yapıları görmekteyiz. Özellikle Ortahisar kasabasında hüküm süren medeniyetlerin başını Etiler çekmektedir. Sonrasında Frigyalılar buraya hakim olmuşlardır. Aynı zamanda M.Ö. 657 yılı itibariyle bölgeye hakim olan Likyalılar ile Persler hüküm sürerken MÖ. 27 döneminde Roma sahneye çıkmıştır. Böylelikle bu dönem sonrası 1071 Malazgirt Zaferi ile Türk Hakimiyetine kadar Bizanslıların elinde olduğu bilinmektedir.

Yerleşim yeri olarak binlerce yıl öncesine danan geçmişi bulunmaktadır. Ancak 1916 yılında Kasaba olarak idari yapısı oluşturulmuştur. Kapadokya sayesinde adını duyuran ve Dünya turizmine yazdıran Ortahisar, birçok medeniyetin izlerini taşıyan, kültürünün her bir türünü ziyaretçilerine yansıtan bir yer olarak dikkatleri üzerine çekmektedir. Öyle ki ticari olarak göçen birçok kervan burada konaklama yoluna gitmiştir. Bu sayede döneminde bölgenin ekonomisi en iyi seviyelere çıkmıştır.

Ortahisar Kalesi Tarihi

Kasabaya ismini veren Ortahisar Kalesi, aslında bölgenin en büyük peri bacasıdır. Uçhisar Kalesinden sonra bölgenin en yüksek seviyesini oluşturmaktadır. Özellikle Oyma yapılar ile inşa edilen çok katlı yerleşim yeri olarak Dünya’da ilk yapı olarak gösterilmektedir. Bu sebeple Ortahisar Kalesi tarihi açısından önemli bir yerdedir. İpek yolu ile Asurluların ticaret yolu üzerinde olması nedeniyle Ortahisar aynı zamanda kervansarayların memleketi olmuştur. Önceliği savunma amaçlı olan Ortahisar Kalesi inşasında Etiler medeniyetinin imzası bulunmaktadır. Döneminde çok dik bir yapı olmasına rağmen uzun yıllar verilen emekler ile inşa edildiği bilinmektedir. Sonraki hüküm süren medeniyetler kaleyi daha çok işleyerek genişletme yoluna gitmiş ve büyütmüşlerdir. Etiler’in hükümdarlığının sona ermesi ile bölge Romalıların ve Bizanslıların eline geçmiştir. Sonrasında ise 1071 yılındaki Malazgirt Zaferi Orta Asya’da olduğu gibi Anadolu’da bir devri kapatmıştır. Önce Anadolu Selçukluları sonrasında ise Osmanlılar kaleyi sığınak ve savunma amaçlı olarak kullanmışlardır.

Kale tamamen tüften örülü yamaç ile kaplıdır. Hibe dede ve ailesi Ortahisar Kalesinin çevresinde yerleşim yerlerini kurmuşlardır. Ancak kasabada yaşayanların sayısı artış gösterdikçe kaleye doğru oyma ve yığma yapılar yapılmıştır. Böylelikle kasaba genişletilmiştir. Kasabaya girmeniz ile birlikte Kaleye doğru ilerlersiniz. Bölgenin ve coğrafyanın yapısına uygun mimari yapılar ile evlerin arasında muhteşem bir manzara sizi bekler. Öyle ki sanki büyük bir film stüdyosunda ilerliyorsunuzdur. Sonraki süreç ise tırmanma ile kale olmaktadır.

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kalesi’nin Fethi

Kalenin tarihinde Fatih Sultan Mehmet han bulunmaktadır. Burası 1470 yılında Osmanlı toprağı haline gelir. Aynı zamanda kalenin doğusunda küçük bir kale daha bulunmaktadır. Bu kale ise Küçük Ortahisar olarak bilinir. Asıl adı İshak Paşa Kalesinin fethedilmesindeki amaç ise Ortahisar Kalesi olduğu belirtilmektedir. Kaleyi Fetheden Fatih Sultan Selim’in İran’a sefer emrini verdiği İshak Paşa’dır. İran seferi ile yolunun üzerindeki kaleleri fetheden İshak Paşa burayı da Osmanlı toprağına katmıştır. Fetih sırasında kalenin giriş ve çıkışları büyük kayalıklar ile kapatılmıştır. Ancak İshak Paşa burayı yer altından kazarak fetheder. Hatta bu fetih sırasından yapıldığı düşünülen kalenin önünde bir katran kuyusu bulunmaktadır.

Ortahisar Kalesi’nin Özellikleri

Ortahisar’ın 1200 metre yüksekliğe sahip bir rakımı bulunmaktadır. Kasabanın en yüksek yeri olan kalenin yüksekliği 86 metredir. Kalenin kuzey yamaçları 80 metre yüksekliğinde, güney yamaçları ise 110 metre yüksekliğindedir. Oyma olarak yapılan kalenin tünelleri ağaç köküne benzer bir şekilde oyulmuş ve birbiri ile bağlanmıştır. Koridorlar yaşam alanlarına bağlanmıştır. Çok yüksek olmasından dolayı dik merdivenler ile çıkılan kalenin ziyareti ve gezilmesi oldukça meşakkatli olmaktadır. Yorucu olmasından dolayı bir çok kişi çıkmamaktadır. Ancak doruk noktasında muhteşem bir manzara sizleri bekler.

Özellikle gün doğumu ve gün batımını buradan izleyebilirseniz Kapadokya’nın eşsiz güzelliklerine güzellikler katarsınız. Oyma yapı olarak çok katlı olması nedeniyle Dünya’nın ilk gökdeleni olarak gören kesimden bahsetmek mümkündür. Öyle ki buradaki manzara ile bölgenin en önemli yerleri olan Ürgüp, Göreme ve Avanos ile Erciyes Dağı’na sunum veren bir manzarası bulunmaktadır. Kalenin en üstüne ulaşmayı başarabilenler burada yorgunluğunu sıcak ve soğuk içecekler ile giderebilmektedir.

Günümüzde turizme dayalı bir ekonomiye sahip olan bölgede kale ile yamaçlar soğuk hava deposu olarak kullanılmışlardır. Halen bölgenin üretiminde bulunan limon, elma, soğan ve patates gibi ürünler burada bulunan yamaçlardaki oyulan kayalarda saklanmaktadır. Soğuk bir havaya sahip olması nedeniyle burada ürünler bozulmak ve uzun süre kullanılabilmesi için bekletilmiş olmaktadır.

Ortahisar Kalesi Giriş Ücreti

Kaleye girişlerde Müze Kart geçmemektedir. Küçük yerlerde olan ören yerlerinin ziyaretlerine dair ücretler bu bölgelerdeki yerel mahalli idareler almaktadır. Ancak çok düşük tutarlar söz konusu ile ziyaretlere izin verilir. Bu anlamda Kapadokya Ortahisar Kalesi giriş ücreti 5 TL olarak alınmaktadır. Ortahisar Belediyesinin işletmesinde olan kalenin ziyaretinde kolay tırmanabileceğiniz kıyafetler ve özellikle ayakkabılar tercih edilmesi önerilmektedir.
Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kalesi

Ürgüp Ortahisar Kalesi’ne Nasıl Gidilir, Nerede?

İdari yapı olarak Ürgüp ilçesine bağlı olan Ortahisar buna bağlı olarak Nevşehir ili sınırları içerisinde yer almaktadır. Şehir merkezine çok yakın bir yerde olmaktadır. Bu anlamda yaklaşık 15,5 kilometre uzaklığa sahiptir. Ürgüp’e ise uzaklığı 6,3 kilometre olmaktadır. Kapadokya’nın en önemli mecralarına yakınlığı ile bilinen yer Göreme Açık Hava Müzesine ise 4 km uzaklıkta yer almaktadır. Ankara’dan bölgeye karayolu ile gitmek isteyenlerin mesafesi 270 km, Kayseri’ye uzaklığı ise 90 km’dir. Öyle ki 1935 yılında idari olarak Kayseri iline bağlı bir yerleşim yeriydi. Bu aşamada aradığınız Ortahisar Kalesi nerede sorusuna yanıt verebilmek için dijital yollardan Ortahisar Kalesi yol tarifi ile ulaşılabilmektedir.

Yakınlığı ile birlikte bölgeye toplu ulaşım araçları ile gidilebilmektedir. Özellikle Ürgüp ve Göreme’den buraya araç bulabilirsiniz. Bölgede düzenlenen turlar ile buranın eşsiz güzelliklerini keşfetme olanaklarınız bulunmaktadır. Bu çerçevede Htr Tour ile katılacağınız ATV, Jeep Safari turları ve At ile Deve turları ile buraya özel turlar ile katılabilirsiniz. Hatta gün batımı ve gün doğumu turları en gözde turlar olmaktadır. Kendi araçlarınız ile bölgeye gitmek isterseniz Ortahisar’a vardığınız zaman aracınızı Tepebaşı Meydanında park etmelisiniz. Bu aşamadan sonra kaleye ulaşımlar yaya ile yapılmaktadır. Bu kasabaya Ortahisar isminin verilmesinin nedeni Uçhisar ile Başhisar Ürgüp arasında kalmasıdır.

Ortahisar Kalesi Açılış Kapanış Saati

Kalenin işletilmesi Ortahisar Belediyesi tarafından sağlanmaktadır. Kapadokya gezilerinizde katıldığınız turlar ören yerinin açılış saatine göre planlanırken bireysel geziler için saatler önemlidir. Özellikle gün batımında kalede olmak isteyeceksiniz. Öyle ki bölgenin her yerinde gün batımı çok güzeldir. Kalenin açılış saati 10:00’dur. Akşam kapanış saati ise 18:00 olarak belirlenmiştir. Bu sebeple özellikle yaz mevsimlerinde kaleden gün batımını izleme olanağınız olmamaktadır.

Eskiden savunma amaçlı kullanılan ve hatta bazılarında sürekli yaşam sürülen kaleler ilginizi çekebilir. Ortahisar Kasabası sınırlarında bulunan bir başka kale İshak Kalesi’dir. Mimarının imzasında Bizanslıların olduğu kalenin kuzeyi 39 metre güneyi ise 54 metredir. İshak Paşa Ortahisar Kalesini kuşattığı zaman fetih çalışmalarını bu kaleyi karargah yaparak sürdürdüğü bilinmektedir. Öyle ki rivayetlere göre bu kaleden Ortahisar Kalesine giden bir tünel bulunur. Ancak bu tünelin varlığı keşfedilememiştir. Özellikle bölgede yerleşim alanlarının yapıldığı görülmektedir.

Ortahisar Kasabası ve etrafında gezebileceğiniz birçok yerden bahsedilebilir. Burada Kapadokya bölgesinin kendisine has yapıları dışında görülecek yerleri bulunmaktadır. Bunlardan biri de Zindan Tepesi olmaktadır. Bölgeye çok kişi gelmesine rağmen bu tepeden habersiz olarak gezisini sürdürmektedirler. Kasabaya 1 kilometre gibi çok yakın bir yerde bulunmaktadır. Adında anlaşılacağı üzere zindandır. Girişte nöbetçi kulübesi, sorgu odası, tutuklu hücreleri ve sonrasında da yargılama salonu bulunmaktadır. Biraz karışık olan yapının bağlantılarında yargıç, jüri üyelerine yerleri görebilirsiniz. Aşağısında ise 12 mezar bulunmaktadır.

Bir anlamda dönemin adliyesi olarak kullanılan yapı ergonomik dizayn edilmiş bir yerdir. Tutuklu olan kişi ceza alması halinde kapalı tünellerden yargı salonuna getirilmektedir. Burada cezası onanması halinde infaz yerine götürülür. Zindan tepesinin taşları çok sert ve sağlam bir yapıdadır. Bu sebeple Avanos köprüsünün kullanımında buranın taşlarının tahrip edildiğini söylemek mümkündür.

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Kalesi

Ortahisar Gezilecek Yerler

Gezi planlamanızı kendiniz yapıyorsanız Ortahisar zengin bir yerdir. Bu çerçevede buraya yakın olarak görebileceğiniz kiliseler kendisine listede yer bulabilir. Zamanınız olması halinde Ortahisar gezilecek yerler içerisinde listenize şu kiliseleri alabilirsiniz.
  • Tavşanlı Kilise
  • Sarıca Kilise
  • Harim Kilise
  • Üzümlü Kilise
  • Balkan Deresi Kiliseleri
  • Hallaç Dere Manastırı
Söz konusu Ortahisar olunca buradaki Etnografya Müzesi görülmelidir. 2004 yılında açılan müzede bölgenin yaşam şekilleri sergilenmektedir. Öyle ki bölgenin tek müzesi olduğunu söylemek mümkündür. Kasaba içerisinde Yukarı Mahallede bulunan müze Kapadokya kültürünü canlandırmaya çalışmaktadır.

Ortahisar Konaklama

Küçük yaşam alanlarının dekore edilmesi ile otel ve pansiyon konseptinde konaklama hizmeti veren yerleri bulunmaktadır. Burada kale manzarasında konaklama imkanlarınızın olduğu kadar tüm bölgeyi saran bir terası olan otelde geceleyebilirsiniz. Daha çok küçük otellerin bulunduğu yerde panoramik köy manzarası, Kapadokya manzarası bulunmaktadır. Hatta sokak otel konseptinin yaşandığı bir yer olma özelliği taşımaktadır. Bu aşamada en güzel Ortahisar Otelleri konaklama imkanları Htr Tour tarafından sağlanmaktadır. Burada özellikle kalınmasını tavsiye edebileceğimiz otel Elika Cave Suites olarak gösterilebilmektedir. Öyle ki 21 mağara ile 8 taş odası bulunan otelin tarihi 800 yıl geçmişe kadar gitmektedir. Bu haliyle otantik bir atmosfer katan otelde talinizde tarihi canlandıracak duygular yüklemektedir. Aynı zamanda bölgenin en iyi balayı oteli dolayısıyla romantik oteli olarak görülmektedir. Özellikle restoranında bulunan antika koleksiyonları ile marka olmuştur. Tarihi dokusu ile bölgenin en güzel lezzetleri bu koleksiyonların arasında tadılmaktadır.

Yağlı boya tablodan fırlamışçasına eşsiz bir sanat eserini andıran Ortahisar, Kalesi ve tarihi doğal mimari yapıları ile göz dolduran önemli bir yer olma özelliği taşımaktadır. Öyle ki sanki bölgenin her bir karışı fotoğraf sanatçıları için yaratılmıştır. Burada muhteşem manzara, renklerin ve siyahla beyazın hayat bulduğu güzellikler kadraja girer. Fotoğrafa ve doğal mimariye tutkun olanların adresi Ortahisar özellikle Nisan ve Mayıs aylarında en güzel haline bürünmektedir.

Leave A Comment